اعتياد و بارداري

درمان اعتياد زنان حامله با ساير افراد تفاوت هايي دارد و از جمله اين که در فرايند درمان بايد منافع مادر و جنين را با هم در نظر داشت. حاملگي در زنان معتاد بسيار پر خطرتر از حاملگي در ساير زنان است و مراقبت ها در زمينه ي اعتياد و زنان و زايمان بايد به صورت هماهنگ انجام گيرد. آشنا نبودن به شيوه هاي صحيح درمان اعتياد در زنان حامله مي تواند به مادر يا جنين آسيب برساند و هر شيوه اي که در ساير افراد براي درمان اعتياد بکار مي رود و در زنان حامله قابل اجرا نيست. از سوي ديگر حاملگي فرصت بي نظيري براي تغيير رفتاري در زنان معتاد است.
مشکلات اصلي اعتياد به هروئين در حاملگي اولاً ناشي از تأثير مستقيم هروئين بر جنين بوده و ثانياً ناشي از کاهش توانايي مادر در نگهداري از نوزادش مي باشد.
اکثريت زنان معتادي که حامله هستند، خواهان هيچ گونه مراقبت هاي اوليه قبل از زايمان نيستند، لذا اينان آسيب پذيرتر از ساير زنان نسبت به عوارض زايمان و حاملگي بوده و بدون توجه به مصرف، زنان حامله ي سوء مصرف کننده ي مواد، احتمال بالاتري نسبت به بروز عوارض حاملگي دارند.

خطرات همراه با مصرف مواد در حاملگي
 

مصرف الکل با افزايش شيوع اند و کارديت، هپاتيت، پتوموني و بيماري هاي واگيردار جنسي در خانم هاي حامله همراه است. مصرف کوکائين نيز با پره اکلامپسي، ادم ريوي، تشنج و آريتمي قلبي است همراه مي باشد. مصرف کوکائين و الکل مي تواند حاملگي را به سقط خود بخود و يا زايمان زودرس رسانده و يا باعث خونريزي و جنين مرده شود.
مصرف سيگار احتمالاً مهم ترين عامل کاهش وزن نوزاد است. سيگار گاهي اثرات تقويت کننده بر روي الکل و ساير مواد داشته و مشکلات جنين و کاهش رشد جنين به علت الکل و ساير مواد را افزايش مي دهد. در مطالعات نشان داده شده است که ارتباط مابين مصرف مواد و عوارض حاملگي از جمله پره آکلامپسي، تولد نوزاد مرده، جدا شدن زود رس جفت، زايمان زودرس و سقط وجود دارد. علاوه بر سندروم محروميت نوزاد و وزن پايين سندرم مرگ ناگهاني نوزاد در لحظه تولد نيز در مواردي در نوزادان مادران حامله معتاد مشاهده شده است.
زنان وابسته به مواد مخدر که در حال درمان نگهدارنده با متادون قرار دارند بعد از حامله شدن مي توانند بر روي دوز متادون قبل از حاملگي شان بمانند. ولي بايد اين موضوع را مد نظر قرار داد که حاملگي، متابوليسم کبدي متادون را افزايش مي دهد لذا بايد بويژه در سه ماه آخر حاملگي دوز متادون توسط تيم درماني تغيير يابد.
با توجه به اينکه متادون نيمه عمر طولاني دارد. متادون مي تواند هدايت عصبي را بلوکه کند. بنابراين مرگ ناگهاني اکثراً به علت تجمع متادون در طي چند دوز و به دنبال آن عوارضي همچون کولايس کارديو و اسکول يا آريتمي هاي قلبي ايجاد مي شود.

زايمان
 

حتماً بايد تاريخچه اي از مصرف اخير مواد (در حين پذيرش)از بيمار به عمل آيد. تجويز متادون به همراه ضد دردهاي مخدر اضافي (در صورتي که لازم باشد) ادامه يابد. از آنجايي که شايد دوزهاي بالايي از مواد مخدر لازم باشد، لذا در اين وضعيت ضد دردهاي اپيدورال مزيت هايي دارند. در زايمان نبايد به بچه نالوکسان تزريق شود، زيرا ممکن است واکنش محروميت شديدي ايجاد کند. ادامه ي درمان هاي حمايتي از جمله درمان نگهدارنده متادون شايد به تغيير مادر بيمار به مادري سالم با زندگي با ثبات و قابل قبول منجر گردد. بعد از زايمان، نوزاد بهتر است از شير مادر تغذيه نمايد.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 60.